ضمن تقدیر از دوستان خوبم که باعث و بانی خیر می شوند تا اطلاعات قرآنی خودم نیز قوتی بگیرید در جواب اقای اکبر خالوشاهان مبنی بر تفسیر این ایه مطالبی را از سایت لیله القدر جمع اوری کردم که انشاءالله همه استفاذه کنند

اما اول خود سوره تغابن :

- محتواى سوره :
لـحـن آیـات اخـیـر این سوره , با سوره هاى مدنى هماهنگ است , ولى صدر آن ,با سوره هاى مکى موافقتر است , اما به هرحال ما مجموع آن را طبق مشهور مدنى ,تلقى مى کنیم .
از نظر محتوا, این سوره را مى توان به چند بخش تقسیم کرد:
1 ـ آغاز سوره که از توحید و صفات و افعال خدا بحث مى کند.
2 ـ به دنبال آن , با استفاده از علم خداوند, به مردم هشدار مى دهد که مراقب اعمال پنهان و آشکار خود باشند و سرنوشت اقوام پیشین را فراموش نکنند.
3 ـ در بـخش دیگرى از سوره , سخن از معاد است و این که روز قیامت روز ((تغابن )) و مغبون شدن گروهى و برنده شدن گروه دیگرى است (نام این سوره نیز ازهمین گرفته شده ).
4 ـ در بـخـشـى دیـگـر دسـتور به اطاعت خدا و پیامبر(ص ) داده و پایه هاى اصل نبوت را تحکیم مى بخشد.
5 ـ آخرین بخش سوره , مردم را به انفاق در راه خدا تشویق مى کند و از این که فریفته اموال و اولاد و هـمـسران شوند برحذر مى دارد, و سوره را با نام و صفات خداپایان مى دهد همان گونه که آغاز کرده بود.
فضیلت تلاوت سوره :
در حدیثى از امام صادق (ع ) مى خوانیم : ((کسى که سوره تغابن را در نماز فریضه اش بخواند شفیع او روز قیامت خواهد شد, و شاهد عادلى است در نزدکسى که شفاعت او را اجازه مى دهد, سپس از او جدا نمى شود تا داخل بهشت گردد)).
بـدیهى است این تلاوت باید توام با اندیشه باشد اندیشه اى که محتواى آن رادر عمل منعکس کند, تا این همه آثار و برکات بر آن مترتب گردد.
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
اما بحث و تجربه ما در رابطه با این دو آیه است:

یا ایها الذین امنوا ان من ازوجکم و اولدکم عدوا لکم فاحذروهم و ان تـعـفـوا و تصفحوا و تغفروا فان اللّه غفور رحیم (14) انما امولکم و اولادکم فتنه و اللّه عـنـده اجـر عـظیم (15)

شان نزول آیه 14 :
در روایتى از امام باقر(ع ) مى خوانیم : که در مورد آیه ((ان من ازواجکم )) فرمود: مـنـظـور این است که وقتى بعضى از مردان مى خواستند هجرت کنند پسر و همسرش دامن او را مـى گـرفـتـنـد و مـى گـفتند: تو را به خدا سوگند که هجرت نکن , زیرا اگر بروى ما بعد از تو بـى سرپرست خواهیم شد, بعضى مى پذیرفتند و مى ماندند, آیه نازل شد و آنها را از قبول این گونه پیشنهادها و اطاعت فرزندان و زنان در این زمینه ها برحذر داشت .
امـا بـعـضـى دیـگر اعتنا نمى کردند و مى رفتند ولى به خانواده خود مى گفتند: به خدا اگر با ما هجرت نکنید و بعدا در (دارالهجرة ) مدینه نزد ما آئید ما مطلقا به شمااعتنا نخواهیم کرد, ولى به آنـهـا دسـتـور داده شد که هر وقت خانواده آنها به آنهاپیوستند گذشته را فراموش کنند و جمله ((وان تعفوا وتصفحوا )) ناظر به همین معنى است .

تفسیر آیه 15 :

اموال و فرزندانتان وسیله آزمایش شما هستند!
از آنـجـا کـه در آیـات گذشته فرمان به اطاعت بى قید و شرط خدا و رسولش آمده بود, و یکى از مـوانع مهم این راه علاقه افراطى به اموال و همسران و فرزندان است در اینجا به مسلمانان در این زمینه هشدار مى دهد.
نـخـست مى گوید: ((اى کسانى که ایمان آورده اید! بعضى از همسران وفرزندانتان دشمنان شما هستند, از آنها برحذر باشید)) (یـا ایها الذین آمنوا ان من ازواجکم واولا دکم عدوا لکم فاحذروهم ).
الـبـته نشانه هاى این عداوت کم نیست گاه مى خواهید اقدام به کار مثبتى همچون هجرت کنید دامـان شـما را مى گیرند و مانع این فیض عظیم مى شوند, و گاه انتظار مرگ شما را مى کشند تا ثروت شما را تملک کنند, و مانند اینها.
البته این دشمنى گاه در لباس دوستى است و به گمان خدمت است ,و گاه به راستى با نیت سؤ و قصد عداوت انجام مى گیرد, و یا به قصد منافع خویشتن .
ولى از آنجا که ممکن است این دستور بهانه اى براى خشونت و انتقام جوئى و افراط از ناحیه پدران و هـمـسـران گـردد بـلافاصله در ذیل آیه براى تعدیل آنهامى فرماید: ((و اگر عفو کنید و چشم بپوشید و ببخشید (خداوند شما را مشمول عفوو رحمتش قرار مى دهد) چرا که خداوند بخشنده و مهربان است )) (وان تعفواوتصفحوا وتغفروا فان اللّه غفور رحیم ).
بـنـابـراین اگر آنها از کار خود پشیمان شدند و در مقام عذرخواهى برآمدند, و یابعد از هجرت به شما پیوستند آنها را از خود نرانید, عفو و گذشت پیشه کنید,همان طور که انتظار دارید خدا هم با شما چنین کند.
(آیه )
در این آیه به یک اصل کلى دیگر در مورد اموال و فرزندان اشاره کرده , مى فرماید: ((اموال و فرزندانتان فقط وسیله آزمایش شما هستند)) (انمـااموالکم واولا دکم فتنة ).
و اگر در این میدان آزمایش , از عهده برآئید ((اجر و پاداش عظیم نزد خداوند(از آن شما) خواهد بود)) (واللّه عنده اجر عظیم ).
در آیه گذشته تنها سخن از عداوت بعضى از همسران و فرزندان نسبت به انسان بود که او را از راه اطـاعـت خـدا مـنحرف ساخته , به گناه , و گاهى به کفرمى کشانند, ولى در اینجا سخن از همه فرزندان و اموال است که وسیله آزمایش انسانند.
در واقـع ایـن دو موضوع , بیش از هر چیز دیگر وسیله امتحان است , و به همین دلیل در روایتى از امیرمؤمنان على (ع ) مى خوانیم که فرمود: ((هیچ کس از شمانگوید: خداوندا! من به تو پناه مى برم , از امـتحان و آزمایش , چرا که هرکس داراى وسیله آزمایشى است (و حداقل مال و فرزندى دارد و اصـولا طـبـیعت زندگى دنیا,طبیعت آزمایش و بوته امتحان است ) ولکن کسى که مى خواهد به خدا پناه برد, ازامتحانات گمراه کننده پناه برد چه این که خداوند مى گوید: بدانید اموال و اولاد شماوسیله آزمون است )).

التماس دعا